Η Προσθετική αποτελεί εξειδίκευση στην Οδοντιατρική που αφορά στη διάγνωση, στο σχεδιασμό, στην αποκατάσταση και διατήρηση της Στοματικής υγείας σε περιπτώσεις που χάνονται κάποια δόντια ή τμήματα δοντιών ή και όλα τα δόντια. Στόχος της αποτελεί η Λειτουργική και Αισθητική αποκατάσταση της Στοματικής υγείας του ασθενούς.

Ο οδοντίατρος που έχει εξειδικευτεί στην Προσθετική ασχολείται κατά βάση με την αποκατάσταση των οδοντικών ιστών που έχουν χαθεί. Αυτό μπορεί να αφορά στην απώλεια:

1. τμήματος δοντιού (σπασμένο ή τερηδονισμένο δόντι),
2. ενός ή και περισσοτέρων δοντιών,
3. όλων των δοντιών.

Με την Προσθετική Οδοντιατρική προσφέρονται στον ασθενή θεραπείες που σχετίζονται με διάφορα είδη προσθετικών αποκαταστάσεων είτε σε δόντια είτε σε εμφυτεύματα, ή με παρεμβάσεις Αισθητικής Οδοντιατρικής. Οι θεραπείες αυτές μπορεί να αφορούν σε ακίνητες γέφυρες, στεφάνες, όψεις, ένθετα/επένθετα κ.α, ή σε κινητές προσθετικές κατασκευές, όπως ολικές και μερικές οδοντοστοιχίες, ή τέλος σε επιεμφυτευματικές κατασκευές (σε εμφυτεύματα). Αντικείμενο της Προσθετικής Οδοντιατρικής, ακόμη, αποτελεί και η συντηρητική αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με τους μύες του Στοματογναθικού Συστήματος και την Κροταφογναθική Διάρθρωση.

Η Αισθητική Οδοντιατρική αφορά τις παρεμβάσεις που γίνονται κατά βάση στα πρόσθια δόντια με πρωταρχικό στόχο τη βελτίωση της αισθητικής του χαμόγελου. Η ανάγκη δηλαδή τη θεραπείας για τον ασθενή έχει προκύψει κατά βάση από αισθητικούς λόγους.

Αφορά τεχνικές και υλικά που χρησιμοποιούνται σε όλο το φάσμα της Προσθετικής, απλά ο κύριος στόχος είναι η επίτευξη της βέλτιστης αρμονίας στο χαμόγελο. Η Αισθητική Οδοντιατρική, δηλαδή, μπορεί να σχετιστεί με συντηρητικές μικρές παρεμβάσεις όπως λεύκανση, εκλεκτικός τροχισμός, μικρές εμφράξεις σύνθετης ρητίνης έως πιο επεμβατικές τεχνικές όπως άμεσες όψεις σύνθετης ρητίνης, ολοκεραμικές όψεις ή στεφάνες κ.α..

Τα οδοντικά εμφυτεύματα είναι κατασκευασμένα από ειδικά κράματα τιτανίου και, αφού τοποθετηθούν χειρουργικά στο οστό της άνω ή της κάτω γνάθου, σε θέσεις όπου λείπουν δόντια, μπορούν να αποτελέσουν στηρίγματα μιας προσθετικής αποκατάστασης.

Η θεραπεία με εμφυτεύματα χωρίζεται σε 2 φάσεις. Στην πρώτη τοποθετούνται χειρουργικά τα εμφυτεύματα στο οστό της άνω ή/και της κάτω γνάθου. Στη δεύτερη φάση, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, κατασκευάζεται η προσθετική αποκατάσταση που στηρίζεται επάνω στα εμφυτεύματα. Σε κάποιες περιπτώσεις η προσθετική αποκατάσταση μπορεί να τοποθετηθεί άμεσα επάνω στα εμφυτεύματα, χωρίς να χρειαστεί η έλευση κάποιου χρονικού διαστήματος.

Ο εξειδικευμένος στην Προσθετική οδοντίατρος αναλαμβάνει να σχεδιάσει την προσθετική αποκατάσταση προτού τοποθετηθούν τα εμφυτεύματα και να ολοκληρώσει τη δεύτερη φάση, αυτήν της προσθετικής αποκατάστασης. Η πρώτη φάση της χειρουργικής τοποθέτησης των εμφυτευμάτων πραγματοποιείται αποκλειστικά από εξειδικευμένο συνεργάτη. Η χειρουργική διαδικασία πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία που σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία ενόχληση. Τις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση υπάρχει συνήθως οίδημα και πόνος μέτριας έντασης, που ελέγχεται πλήρως με παυσίπονα.

Τα εμφυτεύματα αποτελούν πολύ σημαντική λύση, σε περίπτωση που ο ασθενής έχει χάσει δόντια (είτε κάποια δόντια, είτε ακόμη και όλα τα δόντια). Σε περίπτωση που ο ασθενής έχει χάσει κάποια δόντια το σημαντικό πλεονέκτημα της θεραπείας με εμφυτεύματα είναι ότι μπορεί να αποκατασταθεί η έλλειψη δοντιών, χωρίς να χρειάζεται να γίνει καμία παρέμβαση στα υπόλοιπα υγιή δόντια (όπως στις κλασικές γέφυρες). Σε περίπτωση που λείπουν όλα τα δόντια το σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι μπορεί να κατασκευαστεί μία αποκατάσταση, η οποία θα είναι σημαντικά πιο σταθερή, προσδίδοντας στον ασθενή άνεση και αυτοπεποίθηση σε σχέση με μία κλασική ολική οδοντοστοιχία – μασέλα (ειδικά στην κάτω γνάθο).

Όταν χαθούν κάποια δόντια, προκαλείται στον οδοντικό φραγμό διάφορου βαθμού δυσαρμονία. Πέρα από τον αισθητικό περιορισμό, που μπορεί να καθιστά άμεση την ανάγκη θεραπείας, με την πάροδο του χρόνου, και ειδικά όσο νεότερος είναι ο ασθενής, η απώλεια των δοντιών μπορεί να προκαλέσει μετανάστευση δοντιών ή υπερφόρτιση δοντιών ή συγκλεισιακή δυσαρμονία ή απώλεια οστού στην περιοχή καθιστώντας αδύνατη την τοποθέτηση εμφυτεύματος και πολλά άλλα.

Όλες αυτές οι καταστάσεις δυναμικά εξελίσσονται και με την πάροδο του χρόνου περιπλέκουν το πρόβλημα του ασθενή. Αυτό συνήθως καθιστά πιο πολύπλοκη τη θεραπεία όταν περάσει σημαντικό χρονικό διάστημα από την απώλεια των δοντιών και συνήθως απαιτεί περισσότερες παρεμβάσεις σε σχέση με μία έγκαιρη θεραπεία.

Για το λόγο αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν τα απολεσθέντα δόντια είναι κομβικά για τη λειτουργία του Στοματογναθικού Συστήματος, είναι καλό να αποκαθίστανται άμεσα.

Πολλές φορές οι ασθενείς αποζητούν αυτό που είναι αισθητικά τέλειο για εκείνους και μπορεί να σχετίζεται με έναν οδοντικό φραγμό απολύτως αρμονικό με ίσια και λευκά δόντια. Συνήθως εξαιτίας ελλιπούς πληροφόρησης, είτε από διαφημιστικά έντυπα, είτε από το διαδίκτυο, είτε από την τηλεόραση, οι ασθενείς συγχέουν διάφορες σύγχρονες τεχνικές και υλικά, που δυνητικά εγγυώνται ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Δεν υπάρχει μία μαγική θεραπεία και ένα συγκεκριμένο υλικό που μπορεί να διασφαλίσει σε κάθε ασθενή ένα αρμονικό χαμόγελο.

Η Αισθητική στην Οδοντιατρική δε σχετίζεται με μια συγκεκριμένη θεραπεία, ούτε μπορεί να καθορίζεται από διαφημιστικές τάσεις σε υλικά και τεχνικές. Η θεραπεία για κάθε ασθενή είναι πάντοτε εξατομικευμένη και καθορίζεται από πολλούς παράγοντες. Στην Οδοντιατρική σήμερα υπάρχουν πολλές θεραπείες που καλύπτουν απόλυτα τις αισθητικές απαιτήσεις και ανάγκες του ασθενή, αλλά πρέπει να είναι σαφές ότι δεν είναι όλες κατάλληλες σε κάθε ασθενή.

Έτσι, πάντα πρώτα προηγείται η διαγνωστική διαδικασία, ώστε να αποφασιστεί ποια θεραπεία έχει τα περισσότερα πλεονεκτήματα και τα λιγότερα ρίσκα για τον ασθενή, με σεβασμό πάντα στους οδοντικούς ιστούς.

Οι προσθετικές κατασκευές πραγματοποιούνται σε μία προσπάθεια του οδοντιάτρου να αποκαταστήσει τα ελλείποντα δόντια του ασθενή και κατ’ επέκταση τις λειτουργίες του Στοματογναθικού Συστήματος.

Οι προσθετικές κατασκευές, όπως και τα δόντια στηρίγματα ή τα εμφυτεύματα, καθώς λειτουργούν συνεχώς υπόκεινται σε δυνάμεις και συνεπώς σε πιθανές φθορές με την πάροδο του χρόνου. Όταν μια προσθετική αποκατάσταση έχει σχεδιαστεί σωστά, μετά από διαγνωστικό έλεγχο και λεπτομερή αξιολόγηση όλων των παραγόντων που σχετίζονται με την πρόγνωσή της, τότε πρόκειται να λειτουργήσει για πολλά χρόνια.

Ωστόσο, είναι απαραίτητο να γίνονται συστηματικοί επανέλεγχοι ανά τακτά χρονικά διαστήματα, για τη συντήρηση της κατασκευής και τη διατήρηση της υγείας των δοντιών – στηριγμάτων ή εμφυτευμάτων. Ο εξατομικευμένος σχεδιασμός για κάθε ασθενή, διασφαλίζει στο βαθμό όπου αυτό είναι δυνατό, την πρόληψη ότι τα πιθανά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν, θα είναι διαχειρίσιμα και δε θα χρειαστεί να επαναληφθεί η θεραπεία εξαρχής, κάτι που είναι το πιο σημαντικό για τη μακροβιότητα της προσθετικής αποκατάστασης.